پنجابی زبان پاکستان وچ شروع دن توں امتیازی سلوک، ریاستی دہشت گردی تے نسل کشی داشکار ہے۔ پنجاب دے دس کروڑ معصوماں ،غریباں،مسکیناں تے مظلوماں دی ماں بولی داگذرے دو سو ورہے توں جماندر وحق غصب کیتی بیٹھے اپنی ماں بولی ،دھرتی ماں تے اپنی لوکائی توں بے تعلق تخت لہور اُتے بیٹھے غاصب ماں بولی دے قاتل پنجابی کالے صاحب ، برائون صاحب تے اینٹی پنجابی مائنڈ سیٹ لئی پنجاب دے لوکاں ولوں وارث شاہ دے لفظاں وچ اک نکا جیہاسُنیہا۔ جیڑیاں لین اڈاریاں نال بازاں اوہ بلبلاں تھک مریندیاں نیں اوہناں ہرنیاں دی عمر ہو چکی پانی شیر دی جوہ جو پیندیاں نیں
نومبر 1999 دا ایہ اک تاریخی دن سی جدوں یونیسکو نے پیرس وچ اپنے دفتر وچ اک مشترکا اجلاس وچ اک ریزولیوشن اتفاق رائے نال پاس کیتا جہدی زبان ایہ سی۔
“21st February be proclaimed international mother day throughout the world to commemorate the martyrs who sacrificed their lives on this very day in 1952”.
21 فروری نوں ساری دنیا وچ ماں بولی دا عالمی دن منایا جاندا اے ۔ایدے پچھوکڑ وچ وی اک تاریخی واقعہ ہے کہ اج توں 52 سال پہلاں بنگالی لوک اپنی ماں بولی لکھن پڑھن تے بولن دا حق نا ملن دے خلاف احتجاج کردے سابقہ مشرقی پاکستان دیاں سڑکا ں اُتے نکلے۔ایہ اک خونی دن سی۔جس دن گولیاں نال رفیق ،برکت،جبار تے سالم دی موت ہو گئی۔جہناں نوں دنیا نے ماں بولی دے شہید آکھیا۔ایہ پاکستانی سٹیبلشمنٹ ہی سی جہنے اپنے ہی لوکاں نوں ماں بولی دا حق نا دے کے 21 فروری دا دن دنیا نوں تحفے وچ دتاتے اپنے مونہہ اُتے کالک ملی ۔ 21 فروری نوں ساری دنیا مادری زبان دے اوہناں بنگالی شہیداں نوں یاد کردی اے جہناں اپنی ماں بولی دا حق لین لئی اپنے لہو تے جاناں دے نذرانے پیش کیتے۔ہر سال 21 فروری نوں لکھاں بنگالی پھلاں دیاں چادراں تے ہار اپنے ہتھاں وچ لے کے ننگے پیریں ٹردے شہید منار تک جاندے نیں تے اوہناں شہیداں نوں بڑے مان نال خراج عقیدت پیش کردے نیں۔ اسیں پنجاب دے لوک بنگالیاں دی اپنی ماں بولی نال محبت تے جڑت نوں سلام پیش کردے ہاں۔
بنگالیاں دی مادری زبان دے خلاف امتیازی سلوک نے ہی اگے چل کے پاکستان توڑن دی بنگالی تحریک وچ مڈھلا کردار ادا کیتا۔ بنگلا ز بان دی تحریک قائد اعظم دی زندگی وچ ہی 1947 وچ شروع ہو چکی سی ۔پاکستان اجے اک سال دا وی نہیں سی ہویا،جدوں پہلی واری اک لسانی تنظیم جہدا ناں ’’بھاشا اندولن ‘‘سی نے948-1952 دے سالاں وچ مشرقی پاکستان وچ بنگالی زبان دے حقاں لئی تحریک شروع کر دتی۔پر مغربی پاکستان وچ پریس، سٹیبلشمنٹ تے سیاستداناں نے بنگالی زبان دے حقا ں دی تحریک نوں ہندوواں تے کمیونسٹاں دی تخلیق تے پاکستان توڑن دی سازش دا الزام لا کے پاکستان توڑن دا پربندھ کر دتا۔ مشرقی پاکستان وچ اردو نوں قومی زبان بناون دے خلاف شدید ردعمل موجود سی۔کہ بنگالیاں دے موجب اوہناں کول اپنی ماں بولی موجود ہے اوہناں نوں کوئی غیر زبان کیوں پڑھن تے مجبور کیتا جارہیااے۔اوہناں دا اردو نال کیہ تعلق اے ۔ایس تحریک دے پچھے بنگالی،دانشور، ادیب، شاعر، سیاسی کارکن تے بنگالی قوم پرست وی سن۔ تے بھارت نے تے ہونا ای ہونا سی ۔اسیں خطرہ نہ سمجھے اساں پاکستان تڑوالیاپر سبق فیر وی نہ سکھیا۔
اج باقی دے پاکستان وچ فیر اوہا مسئلہ اٹھ کھلوتا اے ۔پاکستان دے سبھ توں وڈے صوبے دی زبان دس کروڑ لوکاں دی ماں بولی پنجابی نوں اوہدا آئینی،قانونی تے جماندرو حق سٹیبلشمنٹ ولوں غصب کیتا تے دین توں انکار کیتا جا رہیا۔ایہ منفی ذہنیت پاکستان دے وجود تے بقا لئی ایس ویلے سبھ توں وڈا خطرہ اے ۔اج بنگالی وانگ پاکستان وچ پنجابی زبان وی مسلسل نفرت،امتیازی سلوک، تعصب، استحصال تے ریاستی دہشت گردی دا شکار ہے پنجاب اپنے ماں بولی دے حوالے نال شدید احساس محرومی نال دوچار ہے۔ دس کروڑ لوکاں دی ماںبولی دا حق تخت لہور اُتے بیٹھی سارے پنجاب نال تعلق رکھن والے حاکماں دے ٹولے نے رل مل کے غصب کر رکھیا اے۔ ایدے وچ پنجاب دے سیاستدان،سیاسی جماتاں، سٹیبلشمنٹ، مذہبی جماتاں، دانشور تے سبھے شامل ہین۔ایہ بے حس تے بے ضمیر لوک لو پنجابی دا ناں نہیں لیندے۔پہلاں چھوٹے صوبے سن پر ہن پنجاب دے لوکاں وچ وی تخت لہور دے خلاف نفرت پیدا ہو چلی اے ۔اج پنجاب دا وجود تے ماں بالی د ا وجود دونویں اک عظیم خطرے نال دوچار ہن ۔پنجاب دے اندر کم کرن والیاں سیاسی جماتاں تے لیڈراں وچوں کسے نوں ایس خطرے دی کوئی پرواہ نہیں۔ کیوں کہ پنجاب دی دھرتی نال ایناں نوں وووٹاں توں وکھ کوئی دلچسپی نہیں۔ ایہ ویکھن دی لوڑ ہے کہ پنجاب وچ ماں بولی نوں لاگو کرن دی راہ ڈک کے کیہڑیاں قوتاں تے کون لوک بیٹھے نیں ۔ پنجابی دی راہ ڈکن والیان وچ پاکستان بنن توں لے کے اج تک تخت لہور اُتے بیٹھن والیاں جمہوری تے غیر جمہوری ساریاں سرکاراں،پنجاب وچ کم کرن والیاں ساریاں سیاسی جماعتاں تے اوہناں دی لیڈر شپ،ماں بولی نوں ذریعہ اظہار نہ بناون والے پنجاب دے دانشور،ادیب تے شاعرپنجابی سٹیبلشمنٹ،رولنگ کلاس،جاگیردار،ملاتے سیاستدان سبھے شامل سن تے ماں بولی دے مجرم ہین ۔
کیہ پنجابی سٹیبلشمنٹ ، پنجابی رولنگ کلاس،پنجابی جرنیل ،جاگیردار،دانشور، ملاں، مسلم لیگ ن تے پنجاب پیپلز پارٹی تے قاف لیگ چاہن تے رل کے پنجاب اسمبلی اپنی ماں بولی نوں اپنے صوبے دی سرکاری ، دفتری،عدالتی تے لازمی مڈھلی تعلیمی زبان دا بل پیش کر کے پاس نہیں کروا سکدے ۔ بالکل کروا سکدے نیں ۔ کیہ ایہ سارے پنجابی اپنی ماں بولی نوں ایدا حق اینوں نہیں دے سکدے بالکل دے سکدے نیں پر ایہ کدی نہیں دین گے کیوں ایس لئی کہ ایناں دی نیت وچ بد نیتی ہے ۔ ایس لئی کہ پنجابی لوکاں دی زبان اے تے ایدے نال طبقاتی مسئلہ جڑیا اے۔پنجابی دے تعلیمی،سرکار ی، دفتری،عدالتی تے پرنٹ تے میڈیاں دی زبان بنن نال تخت لہور اتے ایناں دا قبضہ نہیں رہنا تے پنجاب اتے ایناں تے ایناں دیاں اولاداں دا دو سو سال توں چلدا اقتدار ،راج پاٹ مک جانا اے تے تخت لہور پنجاب دے مظلوماں تے مسکیناں کول چلا جانا اے۔ایہا پنجابی رولنگ کلاس ماں بولی دی اصل دشمن اے۔ ماں بولی دے حوالے نال پنجابی رولنگ کلاس دا ماضی دا شرمناک کردار ا یس گل دی گواہی دیندا اے ۔ کہ ایہ پنجاب وچ کدی پنجابی نوں مڈھلی ،تعلیمی،سرکاری،عدالتی تے دفتری زبان نہیں بنن دین گے ۔ایناں دا کوئی ہور بندوبست کرنا پئے گا ۔ ۔ تخت لہور تے تخت اسلام آباد تے بیٹھے برائون صاحب دی طبعیت صاف کرن دا ویلا آ گیا اے کیوں کہ ایہ ساڈی ماں بولی دا حق دین نوں انکاری ہے۔ پاکستان دیاں ساریاں وڈیاں سیاسی جماتا ں دے پرواگرام وچ پنجابی زبان دا ذکر تک موجود نہیں تے نا ہی ایہ سارےاں پنجاب وچ پنجابی زبان نافذ کرن دا ناں نہیںلیندیاں تے نالے نا ہی ایناں جماتاں دی کوئی لینگوئج پالیسی تے کلچرل پالیسی ہے۔ ووٹ پنجابیاں دا لے کے راج پاٹ تے کرسی اقتدار لینا تے اتوں پنجابیاں دی موں بولی دا حق نہ دینا ایدا ناں نہ لینا۔ایہ کسراں ہو سکدا اے۔
سب توں ودھ ایس ویلے پنجاب دی سا لمیت تے پنجابی زبان دی بقا تے مستقبل نوں نقصان عمران خان تے اوہدی تحریک انصاف پہچا رہی اے ۔عمران خان نے اپنی تنظیم تحریک انصاف دے تنظیمی ڈھانچے نوں اک ہور پنجاب دشمن مولانا فض الرحمن وانگ پنجاب وچ تن نسلی تے علاقائی بنیاداں پنجابی پوٹھو ہاری تے سرائیکی دیاں بنیاداں اُ تے منظم کیتا اے ۔ نالے اوہنے تحریک انصاف دی ویب سائٹ اتے کئی سالاں توں دھرتی ماں پنجاب دے ٹوٹے کرن تے سرائیکی صوبہ تے پوٹھوہاری صوبے بناون لئی ڈسکشن دے ناں تے پنجاب دے خلاف زہریلاپروپگینڈہ شروع کیتا ہویا اے۔عمران خان ای نہیں سازشی مولانا فضل الرحمن تے پنجاب دشمن عوامی نیشنل پارٹی دی پارٹی نے وی اپنے منشور وچ پنجاب دی ونڈ نوں شامل کیتا ہویا۔ پنجاب وچ عمراں خان ایدی تحریک انصاف تے فضل الرحمن دی جمیعت علمائے اسلام پنجاب دی سالمیت تے بقا لئی خطرہ نیں پنجاب دے لوک ایناں کولوں ہشیار رہن۔
دوجے پاسے ایم کیو ایم وی پنجابی سرائیکی دی تفریق دا جھنڈا چک کے پنجاب وچ وڑن دی کوشش کر رہی اے۔ جناب الطاف حسین اپنیاں تقریراں وچ پنجابی تے سرائیکی دی گمراہ کن اصطلاح دا ورت کے درحقیقت پنجاب دی اک ہور پارٹیشن یاں ونڈ یان پنجاب دے ٹوٹے کرن دی سازش کرن والیاں دی حمائت کر رہے ہوندے نیں ۔الطاف بھائی نوں چاہی دا اکہ اوہ اکو زبان نال اپنیاں تقریراں تے بیاناں وچ پنجابی تے سرائیکی دا ورد بند کرن ۔ پنجاب وچ سیاست کرن لئی پنجابی تے سرائیکی وچوں اک دی چون کر لین ۔ ایم کیو ایم پنجاب بارے اپنا قبلہ درست کرے، جے اوہدی نیت صاف ہے تے اوہ پنجاب دی سا لمیت نوں اپنے ایجنڈے تے منشور وچ شامل کرن نالے اپنے منشور وچ پنجابی نوں پنجاب دی تعلیمی ، سرکاری تے دفتری زبان بنان دا مطالبہ شامل کرن ۔اِکو ویلے پنجابی تے سرائیکی دا نعرہ مارن والی ایم کیو ایم تے الطاف حسین نوں پنجاب دے لوک پہلاں ای شک دی نگاہ نال تک رہے نیں ۔کیوں کہ پنجاب نوں جے ونڈیا گیا تے اتھے خانہ جنگی ہو جانی اے۔الطاف بھائی،عمران خان،اسفند یار ولی،فضل الرحمن تے سرائیکی صوبے دے سارے حمائتیاں نوں چاہی دا کہ اوہ پنجاب دے نال نال سرحد،سبدھ تے بلوچستان وچ رہن والے سرائیکیاں دے حقاں لئی وی اواز دین۔تا کہ سارے ملک دے سرائیکیاں نوں چاراں صوبیاں وچ اپنے لئی اک اک صوبہ دتا جا سکے ۔
پیپلز پارٹی وی سائوتھ پنجاب تے سینٹرل پنجاب تے پنجاب دے لوکاں وچ فرق کرن تے پاڑے پان دا دوغلا تماشا بند کرے ۔ پارٹی پنجاب تے پنجابی زبان دے حوالے نال اپنا قبلا درست کرے منافقت چھڈے جے اوہنوں پنجاب وچ کامیابی چاہی دی اے تے ۔نہیں تے فیر موجاںکرے۔پنجاب دی ونڈ دا خواب ویکھن والے ایہ کدی نہ بھلن کہ 1940دی قرار دا د لاہور وچ مسلماناں دے اکثریتی علاقے سندھ ،پنجاب،بلوچستان تے بنگال شامل ہوئے سن ۔ پاکستان بناون لئی دس لکھ معصوم پنجابیاں دا قتلام کرایا گیا۔ پاکستان بنن ویلے بنگالی، سندھی ، بلوچ تے پشتون تے پنجابی تو ںوکھ ہور کوئی زبان ،کوئی نسل،کوئی شناخت،قومیت ،علاقہ تے
پاکستان وچ شامل نہیں سی ۔ بعد وچ وچ اون والیاں نام نہاد قومیتاں دا وجود اسیں پنجابی تسلیم نہیں کردے۔ سگوں اینوں نوں سختی نال رد کردے ہاں۔
میرا ساریاں سیاسی جماتاں نوں مشورا ہے ۔ پنجاب وچ پنجابی زبان وچ گل کرن ،پنجابی قوم دی ماں بولی نال اپنا تعلق اسارن تاں جے اوہ دس کروڑ لوکاں نال اوہناں دی ماں بولی راہیں اپنا ان ٹٹ تعلق جوڑ سکن ۔ نالے ہر پارٹی پنجابی نوں پنجاب دی سرکار ،دفتری تے عدالتی زبان بناون دا وعداہ اپنے منشور وچ کرے ۔پچھلے دناں توں سندھ وچ ’’سندھی بولی قومی بولی ‘‘بارے اک باقاعدہ موومنٹ چل رہی ہے ۔ پنجاب ایدی حمائت کردا اے ۔پاکستان وچ چار صوبے نیں سندھ، پنجاب،بلوچستان ،بنگال تے سرحد،ایہی پنج صوبے پاکستان وچ شامل ہوئے سن بنگالی نوں اساں آپ لت مار دتی ۔ پاکستان دیاں چاراں اکثریتی زباناں نوں قومی زباناں بناون دی قرار دار قومی اسمبلی وچ پیش کیتی جا رہی اے ۔میں پنجاب دے سیاستداناں تے سیاسی جماعتا ں نون لیگ،قاف لیگ، تے پیپلز پارٹی دے پنجابی اراکین پارلمنٹ ،صوبائی اسمبلی دے ممبراں نوں پرزور اپیل کرداں کہ ایس ماملے وچ اک مٹھ ہو جان۔کیوں کہ ایہ پنجاب تے پنجابی دی سلامتی ،بقا تے سا لمیت دا ماملا تے اک بہت ہی حساس اشو اے۔پنجاب تے پنجابی دی زندگی موت دا ماملہ اے۔پنجاب دے ممبران پارلیمنٹ صرف چاراں زباناں سندھی پنجابی پستو تے بلوچی نون پاکستان دیاں قونی زباناں بناون دے مطالبے دی حمایت کرن ۔سندھی ،بلوچی ،پٹھان تے پنجابی ممبران اسمبلی یاد رکھن کہ جے قومی اسمبلی وچ جے چاراں زباناں دے نال نال سرائیکی نوں قومی زبان دا درجہ دے دتا گیا تے فیر سرائیکی اپناصوبہ وی منگن گے ۔کجھ لوک ایس سازش نوں توڑ چاڑھن لئی پیپلز پارٹی نوں ورتن لئی پہلاں ہی سر گرم عمل ہو چکے نیں۔جدوں پنجاب وچ سرائیکی صوبہ بنے گا تے نالے ہی سندھ وچ مہاجر صوبہ، بلوچستان وچ پشتون صوبہ ،سرحد وچ ہند کو تے سرائیکی صوبہ وہ نال ہی بنن گے۔ سرائیکی اول تے کوئی اشو ہی نہیں فرض کیتا جے ہے وی تے فیر ایہ پنجاب دا اندرلا ماملا ہے اک علاقائی ماملا ہے۔قومی نہیں ۔جہدا کسے دوسرے صوبے نال کوئی تعلق نہیں۔ اجہا کوئی بل جہدے ے وچ سرائیکی زبان نوں وی قومی زبان دا آکھا گیا ہووے پنجاب دے وجود نوں تے پنجابی زبان نوں ختم کردئے گا۔ایہا جیہا کوئی بل پنجاب اسمبلی یاں قومی اسمبلی یاں فیر سینیٹ وچ پیش نہیں ہو سکدا تے نہ ہی کدی ہونا چاہی دا اے ۔کیوں کہ ایہ اک غیرقانونی تے غیر قانونی عمل اے جہدی حمائت نہیں کیتی جا سکدی ۔ایدے نال پاکستان بنن دا جواز تے بنیاد ختم ہو جانی اے ۔ پہلاں پنجاب نوں ایہ آکھ کے ونڈیا گیا کہ جی ہندو مسلمان اکٹھے نہیں رہ سکدے ایس لئی پنجاب نوں ونڈ دیو۔دس لکھ معصوم پنجابیاں دا قتلام کیتا گیا پاکستان بناون لئی ۔تے ہن مسلمان وچ جے مسلمان ہی مسلمان نال نہیں رہ سکدا تے فیر پاکستان بناون دا جواز ہی جڑھوں مک جاندا اے۔چاراں صوبیاں سندھ، بلوچستان، سرحد تے پنجاب دے اندر رہن والے اقلیتی نسلی تے لسانی گروپ جہناں وچوں کجھ پنجاب دے ٹوٹے کرن ، کجھ سندھ دے ٹوٹے کرن ،کجھ بلوچستان تے کجھ سرحد دے ٹوٹے کرن لئی پاکستان وچ خانہ جنگی کروا کے جاگیرداریاں بچاون دے امریکی تے بھارتی ایجنڈے تے کم کر رہے نیں۔اوہناں دے نسلی تے لسانی حقاں دا خیال رکھنا صوبائی سرکاراں دا کم ہے۔نسلی تے لسانی گروہاں نوں سندھ ،سرحد،پنجاب تے بلوچستان دے ٹوٹے کر کے نویں صوبے نہیں دتے جا سکدے کیوں کہ پاکستان بنن توں پہلاں اوہناں دا کوئی وجود نہیں سی ۔ جے صوبے نسلی ،لسانی یا انتظامی بنیادا اُتے ونڈے گئے تے ایس طرحاں ملک وچ وسائل تے رقبے اُتے قبضیاں لئی ہر صوبے وچ نسلی تے لسانی بنیاداں اتے خانہ جنگی شروع ہو جانی اے جہدے وچ لکھاں کروڑاں بندیاں دا قتلام ہو جانا اے تے پاکستان نے صفحہ ہستی توں مٹ جانا اے۔سندھ وچ رہن ولا سرائیکی تے مہاجر سندھی اے،پنجاب وچ رہن والا بلوچ پٹھان تے سرائیکی پنجابی اے سرحدوچ رہن والا ہندکو تے سرائیکی پشتون ہے تے بلوچستان وچ رہن والا پشتو تے براہوی بلوچ ہے۔باقی سارے رستے تباہی ،بربادی تے خون خرابے ول جاندے نیں ۔ جاگیرداریاں مکا دتیاں جان تے سارے مسئلے حل ہوجان گے اپنے آپ ہی۔جدون پنجاب دے سرائیکی دی گل ہوسی تے فیر چاراں صوبیاں وچ رہن والے سرائیکیاں دی گل وہ کرنی ئے گے تے ہر صوبے نوں اپنے سرائیکیاں لئی وی اک اک سرائیکیہ صوبہ دینا پئے۔سرائیکی صوبہ نرا پنجاب وچ ہی کیوں دوجیان صوبیاں وچ کیوں نہیں بن سکدا۔
پنجاب سندھی نوں قومی بولی بناون دے مطالبے دی دل جان نال حمائت کردا اے ۔ نالے پنجابی، بلوچی تے پشتو نوں قومی زباناں بنان دی منگ کردا ہے پر پاکستان وچ نریاں چار قومی زباناں نیں پنجویں کوئی نہیں۔ سرائیکی دے ماملے وچ پنجاب سندھ دے نال نہیں اے۔ سندھیاں لئی جو مطلب ایم کیو ایم دا ہے اوہا مطلب پنجابیاں لئی سرائیکی دا ہے۔
کسے زبان دی ترقی وچ اوہدے ادیباں تے دانشوراں دا کردا فیصلا کن ہوندا اے۔ ہر ا دیب دا اپنی دھرتی،اپنی تہذیب ،اپنے کلچر تے اپنے لوکاں نال اپنیاں جڑاں نال اک ان ٹٹ رشتہ ہوندا اے ۔جیڑا ادیب یاں لکھاری اپنی ماں بولی نوں چھڈ کے کسے غیر بولی وچ لکھدا ہووے اوہدی حالت اوس کنجری ورگی ہوندی اے جیڑی ساری حیاتی اپنے گاہکاں نوں عزت ،احترام دین اوہناں دی سیوا کرن تے اوہناں دا من پرچاون وچ گذار دیندی اے پرصلے وچ اہنوں کدی وی عزت نصیب نہیں ہوندی ۔اک کنجری ساری دنیا دی دولت اکٹھی کرن مگروں وی اپنی عزت نہیں کروا سکدی ۔ اپنی ماں بولی نوں چھڈ کے پرائی زبان وچ لکھن والیاں دا مقام تے مرتبی وی اک کنجری نالوں ودھ نہیں اے ۔غیر زبان وچ لکھن والے نوں اپنے پرائے کوئی تسلیم نہیں کردا۔اوہ وی جہناں دی زبان وچ اوہ لکھدے نیں ۔ ماں بولی تے اکو ہی ہوندی اے دو نہیں ہو سکدیاں۔
جے کوئی وی قوم اپنی دھرتی دا وجود اپنے کلچر دی بقا تے اپنی شناخت تے اپنے ادب نو ں زندہ یا باقی رکھنا چاہندی اے تے اوہدے کول اکو راستہ ہے اے ’’اوہ اپنی ماں بولی نوں اپنا لوے‘‘۔۔ پنجابیاں نوں ایس گل دا احساس کیوں نہیں ہو رہیا کہ جیڑی قوم اپنی ماں بولی لکھ ،پرھ تے بول نہیں سکدی اوہ اک بد تہذیب،بد اخلاق تے کریکٹر لیس تے Culture less ٹھگاں دا ٹولہ ہوندی اے ۔جہدا کوئی دین مذہب نئیں ہوندا چھیتی ہی مک جاندی اے ۔ میری ایہ ایماندارانہ رائے ہے کہ پاکستان تے ایدے چاراں صوبیاں دے غیر ترقی یہافتہ ، جاہل ، پسماندہ ہوون دی مڈھلی وجہا ایتھے مادری زبان وچ تعلیم دا نہ دتا جان اے ۔ پنجابی اپنی ماں بولی دے حوالے نال احساس کمتری دے شکار پاکستانی پنجابی نیں جیڑے اپنے گھراں وچ پنجابی نہیں بولدے ۔،ایہ اک افسوسناک صورتحال ہے ۔پنجابی بالاں نوں اپنی زبان سکھنی پئی گی۔جے اساں اپنی ماں بولی نوں باقی رکھنا اے۔
سانوں اسی گل دا اندازہ نہیں پنجابی کلچر دنیا وچ برداشت داسبھ توں وڈا کلچر اے۔پنجابی زبان دنیا وچ پیار ،محبت تے امن دے ودھاوے تے Cultural diversity وچ اہم کردار ادا کر رہی اے ایہ دنیا وچ امن تے برداشت تے محبت دی علامت بن چکی اے کہ ساری دنیا وچ اج پنجابی زبان دی مقبولیت، پنجابی کلچر، ایدے صوفی شاعراں دے انسانیت،برداشت تے بھائی چارے دے پیغام،پنجابی گیتاں تے پنجابی میوزک دی دھوم اے۔ اج ساری دنیا پنجابیاں دے بھنگڑے اُتے نچ رہی اے ۔کیوں کہ پنجابی دنیا دی سبھ توں مٹھی زبان اے تے ایہ بندے دی روح نوں اپنے ول کھچدی اے ۔پنجاب دے لوک اپنے پنجابی ہوون تے اپنی پنجابی ہوند تے اپنے پنجابی کلچر تے اپنی پنجابی تہذیب تے تے اپنے ہزاراں ورہے قدیم پچھان اُتے مان تے فخر کرن غرور کرن ۔ پنجابی کلچر دنیا وچ پیار،امن،برداشت تے محبت دا کلچر اے۔پنجابی بالاں نوں پنجابی بولدیاں جوان ہونا چاہی دا غیر زبان بولدیاں نہیں ۔کدی کوئل دے بچے وی گرجھاں دی زبان بولدے کسے نیں ویکھے نیں۔ جیڑے پنجابی ماں پیو اپنے بالاں نال گرجھاں دی زبان بول رہے نیں اوہ اپنی ماں دا ماس کھا رہے نیں ۔ ایہ دنیا وچ اج تک کدی ہوئیا ۔اے ایہ عجب تماشا پنجاب وچ ہی کیوں ہو رہیا اے ۔ اتھے۔پنجابیاں نوں اپنی دھرتی ماں تے اپنی ماں بولی نال جڑنا پئے گا۔ نہیں تے اوہناں دا تے اوہناں دی ماں بولی دا وجود خطرے وچ ہے ۔
کسے قوم دی دی بقا،شناخت ،ادب،ثقافت تے دھرتی دا وجود اوہدی ماں بولی دے ورتن نال جڑیا ہوندا اے۔ پرپنجاب نال زبان دے معاملے وچ پچھلے دو سو سال توں دھوکا تے فراڈ ہو رہیااے۔ جسراں بنگالی زبان دی تحریک اردو دے خلاف نہیں سی سگوں اپنی ماں بولی دا حق منگن لئی سی اوسے طرحاں پنجابی زبان دی تحریک وی پنجابی زبان دے حقاں لئی اے ۔تے پنجاب تے پنجابیاں اتے اوہناں دی ماں بولی داحق مار کے اک غیرزبان نوں تھپن دی جبر تے زور تے خلاف اک پر امن تحریک اے ۔پر ایس گل دی ہمیش لئی کوئی گارنٹی ضمانت نہیں دتی جا سکدی کہ ہمیشہ پار امن ہی رہویگی ۔ موجودہ پنجاب سرکار ایس گل دا جواب دوے کہ وفاقی حکومت ولوں قومی تعلیمی پالیسی آون مگروں جہدے وچ صوبیاں نوں اپنیاں زباناں نوں تعلیمی زبان بناون دی اجازت دتی گئی اے اوہ اوہدی سفارشات اتے عمل درآمد کیوں نہیں کردی پئی ۔ پنجابی نوں پنجاب دی مڈھلی تعلیمی،سرکاری،دفتری ،عدالتی تے کار وہا دی زبان کیوں نہیں بنایا جا رہیا۔میاں شہباز شریف پنجاب دے وزیر اعلی نیں یا یوپی دے ۔اوہ اک سمجھدار شخص نیں پر پنجابی دے حوالے نال ہر پنجابی لیڈر دی مت ماری ہوئی اے ۔اپنی ماں بولی بارے اوہناں دا ایہ رویہ منفی کیوں اے ۔شہباز شریف صاحب پنجابی قوم نوں ایس گل دا جواب دین۔
پنجابی دی ترقی لئی جو کیتا جاوے گھٹ اے۔ جنگی بنیاداں تے کم کرن دی ضرورت اے ۔ عرباں روپے دی فنڈ دین دی لوڑ اے ۔ماں بولی دے وڈے ودے ادارے بناون دی لوڑ اے۔ پنجابی سکول کالج یونیورسٹیاں،ریسرچ سینٹر،شعبے قایم کیتے جان ۔پنجاب وچ ودھ توں ودھ پنجابی ٹی وی چینل لانچ کیتے جان،پنجابی وچ ودھ توں ودھ اخبار تے کتاباں چھاپیاں جان۔پنجابی لکھاری،سوجھوان،کامے کھوجکار تے خاص کر نویں نسل پورے جوش،جذبے تے شوق نال اپنی ماں بولی نال جڑن ۔پنجابی زبان دی ترقی لئی پنجابی ادب نوں ودھاوا دینا ضرور اے۔ پنجابی سافٹ وئیر ہونا چاہی دا،پنجابی سر چ انجن ہونا چاہی د اے۔کمپیوٹر،ٹیکنالوجی،انٹر نیٹ،کمیونیکشن تے ایس سپیس ایج وچ پنجابی نوں ہر شعبے دی زبان ہونا چاہی دا۔وفاقی اردو یونیورٹی دے طرز تے پنجابی وفاقی یونیورسٹی قائم کیتی جاوے۔پنجابی لینگوئج اتھارٹی قائم کیتی جاوے ۔ پنجاب یونی ورسٹی وچ شعبہ پنجابیالوجی قائم کیتا جاوے ۔ پنجاب دیاں سڑکاں ،گلیاں تے شاہرانواں دے غیر مقامی ناں بدل دتے جان مقامی رکھے جان تے پنجابی وچ لکھے جان۔پی آئی اے دیاں فلائٹاں ،ائیرپورٹاں،ریلوے سٹیشناں،بس سٹینڈاں تے پبلک تھانواں اتے اعلان تے انفارمیشن پنجابی وچ دتی جاوے۔شناختی کارڈ،یو ٹیلٹی بلز،منی آرڈر فارم ،پٹواری رجسٹر تے عدالتاں دی لکھت پڑھت تے مقدمیاں دیا کاروئیاں سب کجھ پنجابی وچ کیتا جاوے۔۔پنجابی اخباراں تے رسالیاں نوں اشتہار دتے جاون ۔اشتہارات پنجابی وچ چھاپے جا ن،موبائل فون کمپنیاں،پی ٹی سی ایل پنجاب وچ پنجابی زبان ورتن۔۔اردو اخبارات پنجاب وچ وکھرے پنجابی ایڈیشن چھاپن تے اردو چینل نال پنجابی چینل یاپنجاب وچ پنجابی زبان وچ لکھی پٹی سکرین تے چلان تاں جے پنجاب دے لوک سمجھ سکن کہ اوہ کیہ آکھ رہے نیں تے کہدے نال گل کر رہے نیں۔ میں پنجاب وچ کم کرن والیاں ساریاں سیاسی جماتاں تے اوہناں دیاں قیادتاں نوں اج اپیل کرہیاں اوہ اپنے جلسے جلوس،اپنے پروگرام،اپنیاں تقریراں اپنے نعرے سبھ کجھ پنجابی وچ لکھن پڑھن،بولن تے کرن۔نہیں تے ساڈی جان چھڈن پنجاب وچ اپنے دفتر بند کردین تے کراچی یاں لکھنئو ٹرجان۔پنجاب وچ اوہناں دی کیہ کم، پنجابی لوکاں کولوں ووٹ نہ منگن سانوں پنجابیاں نوں اپنی ماں بولی نالوں لا تعلق ایدا ناں نہ لین والے حیواناں دی کوئی لوڑ نہیں۔ مادری زبان اپنی دھرتی تے معاشرے،محول،ثقافت دی پیدا وار ہوندی اے۔کوئی بندہ اظہار ذات اپنی ماں بولی چھڈ کے کسے ہور زبان وچ نہیں کر سکدا۔
دنیا بھر دے تعلیمی ماہرین مادری زبان دے مڈھلی تعلیم دا ذریعہ ہوون دی شرط بنھدے نیں۔رب سچے نیں اپنے پیاری نبی ؐنال اوہناں دی ماؓ بولی وچ ہی گل کیتی ہیبریو، رومن یا گریک وچ نہیں۔رانبد ر ناتھ ٹیگور نے نے آکھیا کہ زبان دا تہذیب نال ڈونگھا رشتہ ہوندا اے۔پنجابی زبان وڈی زبان اے ۔پنجابی ایدے ول دھیان دین ۔جناح صاحب نے آکھیا مادری زباناں وچ تعلیم ہر صوبے دا حق اے ۔جناح صاحب اپنے گھر وچ اپنی ماں بولی گجراتی بولدے سن ۔گاندھی جی نے آکھیامڈھلی تعلیم مادری زبان وچ ہونی چاہی دی اے ۔ نارتھ امریکا وچ رہن والے سپینش ،فرنچ،جرمن،عرب،ایرانی ،یہودی اپنے بالاں نال اپنے گھراں وچ اپنی ماں بولی بولدے نیں ۔تے اپنے بالاں نوں اپنی ماں بولی دی تعلیم دواندے نیں ۔اسیں نماز دی نیت پنجابی وچ بنھدے ہاں تے رب کولوں دعا وی پنجابی وچ ہی منگدے ہاں۔ ساڈے صوفی شاعراں نے ذرعیہ اظہار لئی ہندی،انگریزی ،رومن تے ہیبروی نوں نہیں ورتیا ۔دنیا دا سارا ادب اپنیاں ماں بولیاں وچ لکھیا جا رہیا اے ۔ساری دنیا وچ ہر قوم دے بال اپنی مڈھلی تعلیم اپنی ماں بولی وچ لے رہے۔پر پنجابی بالاں دا ایہ جماندرو حق غصب کر لیا گیا اے۔پنجاب دے حاکم تے پنجابی سٹیبلشمنٹ،پنجاب دے دانشور۔سیاسی لیڈر شپ تے پنجابی جرنیل اج میرے ایس سوال دا جواب دین کہ پنجابی بالاں کولوں اپنی ماں بولی وچ مڈھلی تعلیم لین دا آئینی،قانونی ،جمہوری،اخلاقی ۔فطری تے جماندرو حق کیوں غصب کیتا جا رہیا؟ٖ
اوہ سارے پنجاب دی مجرم نیں جیڑے ے پنجاب کولوں ایدی ماں بولی کھوہی بیٹھے نیں۔ پنجابی رولنگ کلاس دا ذہنی توزن درست نہیں اے اوہ اپنی ماں بولی دے حوالے نال اپنی سوچ درست کرے ۔تخت لہور اوہدے پیو دی جاگیر نہیں پنجاب دے مظلوماں،مسکیناں،
غریباں دی مالکی اے ۔ اوہ ایہ گل پلے بنھ لین کہ جے پنجاب وچ ماں بولی نوں حق نہ ملیا تے تخت لہور وی نہیں رہناہیں تے پنجاب وی نہیں رہنا۔ جے پنجاب دے ٹوٹے ہوئے تے پاکستان وی نہیں رہنا۔پنجابی زبان دی ترقی تے ودھا لئی کجھ مڈھلے کم کرن دی فوری ضرورت ہے ۔
پنجابی نوں مڈھلی تعلیمی زبان بنان دے نال نال اینوں سرکاری۔عدالتی،دفتری زبان دا درجا وی دتا جاوے ۔
ماں بولی نوں پنجابی گھراں وچ بالاں نال مستقل بولیا جاوے۔
پنجابی زبان دے سکول،کالچ،یونورسٹیاں ودھ توں ودھ قائم کیتے جان
پنجابی دی ترقی لئی کم کرن والے ریسرچ،سینٹر، کلچرل سینٹر،لائبرییریاں تے متعلقہ سارے ادارے قائم کیتے۔
دنیا بھر دا اعلی ادب تے کلاسیکی ادبی ورثہ نالے سائنس دے سارے علم پنجابی وچ ترجمہ کیتے جان
پنجابی زبان دا پرنٹ تے الیکٹرانک میڈیا قایم کیتا جاوے ایس کم لئی پنجابی سرمایہ دار اگے اون تے اپنی دھرتی ماں تے اپنی ماں بولی دا قرض اتارن
پنجابی فلم نوں ہندی فلم دے مقابلے تے لیان لئی جدید سٹوڈیوز تے تربیتی ادارے قائم کیتے جان تے فلمی صنعت وچوں غنڈہ گردی ختم کیتی جاوے ۔تاں جے پڑھے لکھے لوکاں نوں ایس میدان وچ اگے اون دا حوصلہ تے ہلا شیری ملے ۔
ساڈا ذاتی طور تے ہر پنجابی دا فرض ہے کہ اپنی ماں بولی نوں ودھاوا دین لئی اسیں اپنے اپنے علاقے وچ،اپنے محلے وچ،اپنے پنڈ وچ،اپنے قصبے وچ،اپنے شہر وچ پنجابی ز زبان دے ودھا لئی ذاتی طور تے نکیاں نکیاں سنگتاں تے انجمناں بنا کے ادبی،ثقافتی بیٹھکاں،مشاعریا ں دا پر بندھ کریئے ۔ انٹر نیٹ راہیں ساری دنیا وچ پنجابی داسنیہا اپڑان لئی کم کرئے تے پنجاب دے پنجابی دے حقاں لئی جنا رولا پائے گھت اے ۔
پنجابی دا موجودہ پرشین سکرپٹ تے گر مکھی سکرپٹ تبدیل نہیں ہونا چاہی دا۔ دوھاں سکرپٹاں نوں نال نال چلنا چاہی دا۔ایدے وچ کوئی ہرج نہیں اے۔دوہان سکرپٹاں نال مذہبی عقیدیاں تے عقیدتاںدی جڑت اے تے سانوں پنجابیاں نے اک دوجے دے مزہبی عقیدیاں تے عقیدتاں دا دلوں اخترام کرنا چاہ دا کہ اسیں بلھے ،نانک تے فرید دی فکر دے پیروکار تے وارث ہاں۔
پاکستان دے چاراں صوبیاں وچ اپنیاں ماں بولیاں دے حوالے نال بے چینی ہے ۔کیوں کہ میں سندھ وچ رہندا واں۔سندھ دے حقاں دی تحریک تے سندھی بولی قومی بولی دی تحریک نوں میں سپور ٹ کردا واں ۔جے پنجاب نال مینوں سر چڑھیا عشق ہے تے سندھ نال مینوں انھی محبت ہے ۔ جسراں میں پنجاب تے پنجابی نال کوئی نا انصافی برداشت نہیں کر سکدا ایسے طرحاں میں سندھ تے سندھیاں اتے کوئی ظلم ہووے برداشت نہیں کر سکدا۔پاکستان نوں متحد رکھن تے فیڈریشن نوں تگڑا کرن لئی چا راں ماں بولیاں سندھی ،پنجابی ،پشتو تے بلوچی نوں قومی زباناں دا درجا دینا پئے گا۔پاکستان چار قومیتاں سندھی پنجابی ،بلوچی تے پشتون دا ملک ہے ۔ کوئی پنجابیء کوئی پٹھان ،کوئی سندھی تے کوئی بلوچ کسے پنجویں قومیت نوں نہیں من دا ۔ تے نا ہی کوئی نواں صوبہ بنوان لئی اپنی دھرتی ماں دا اک انچ وی دین لئی تیار ہے ۔اتھے اک نہیں چار زباناں بولیان لکھیاں تے پڑھیاں جاندیاں نیں ۔سندھی ،پنجابی،پشتو تے بلوچی پاکستان دیاں قومی زباناں نیں علاقائی زباناں نہیں ۔ایس لئی ایس ملک دی اک قومی یاں سرکاری زبان ہو ہی نہیں سکدی ۔ایس لئی میں اج وفاقی حکومت کولوں وی اج ایہ منگ کرداں کہ چاراں صوبیاں یاں چاراں زباناں سندھی ،پنجابی ،پشتو تے بلوچی زباناں نوں آئینی تے قانونی طور تے قومی زباناں دا درجا دتا۔ چاراں زباناں نوں اوہناں دا حق دین لئی نیشنل لینگوئج کمیٹی بنائی جاوے ۔
میں پنجاب سرکار کولوں منگ کرداں کہ اوہ ہور وقت ضائع کیتے بغیر پنجاب وچ ماں بولی نوں لازمی مڈھلی تعلیمی زبان دے طور تے فوری طور تے نافذکرے تے نالے پنجابی نوں پنجاب دی تعلیمی،سرکار،دفتری تے عدالتی زبان بنان لئی وی عملی اقدامات کرے۔ جے پنجاب دی موجودہ سرکار جہدے پیپلز پارٹی تے ن لیگ دوہے شامل نیںجے یہ دونویں پنجاب تے پنجاب دے لوکاں نال مخلص نیں تے اپنے خلوص دا ثبوت پنجابی نوں مڈھلی تعلیمی زبان دے طور تے نافذ کر ن نال دین ۔ اج پنجاب سرکار کولوں منگ کرداں کہ سرکاری سکولاں دے نال نال پنجابی زبان نوں پنجاب دے پرائیوٹ سکولاں وچ لازمی مضمون دے طور تے پڑھائیا جاوے۔ نہیں تے اوہناں سارے پرائیویٹ سکولاں دی رجسٹریشن کینسل کیتری جاوے جیڑے پنجاب وچ پنجابی نوں لازمی مضمون دے طور تے نہیں پڑھا رہے۔کسے زبان دی بقا اوہدے ادب تے ترقی دا ریاستی سرپرستی بغیر ممکن نہیں۔ ۔جیڑے لوک پنجاب وچ پنجابی زبان تعلیمی،سرکاری،عدالیت تے دفتری زبان بنان دی مخالفت دا ناپاک رولا پا رہے نیں اوہ پنجاب دے غدار، پاکستان دے دشمن،بھارتی ایجنٹ تے کافر نیں ۔ اردو تے پنجابی دا کوئی تصادم نہیں اے ہاں کجھ لوکاں دی ناجائزکمائیاں ضرور خطر ے وچ پے جانیاں نیں۔ جہناں لوکاں نے لہور نوں پنجابی زبان دا قبرستان بنا دتا اے اوہناں غداراں دا محاسبہ کرن دا ویلا آ گیا اے۔ پہلاں وی اکثریتی صوبے دی ماں بولی نوں اوہدا حق نہ دے کے پاکستان توڑیا گیا ہن فیر پچھے رہ گئے اکثریتی صوبے دی ماں بولی نوں اوہدا حق دین توں انکار دا نتیجہ وی و ئی چنگا نہیں
نکلا اج پنجاب اپنی ماںبولی واپس منگداے۔ساڈا وہ پیر مرشد بلھا اے تے اساں ایہا آکھدیاں رہنا اے۔
پنجابی زبان مکمل طور تے اکtandardised Language ہے۔پنجابی زبان وچ لہجیاں دا اُکا کوئی رولا نہیں اے ۔رولا نرا کجھ لوکاں دیاں نیتاں وچ ہے۔جیڑے پنجابی دے دشمن نیں ۔تے ایدی راہ ڈک کے بیٹھے نیں۔ساڈیاں بابیاں نے پنجابی زبان نوں اک معیاری زبان بناون لئی پورے اک ہزار سال کم کیتا ہے۔بابا فرید توں لے کے خواجہ فرید تائیں پنجابی کلاسیکی ادب پڑھ کے ویکھ لئو۔بابا فرید،گرونانک،شاہ حسین،بلھے شاہ،وارث شاہ،سلطان باہو،میاں محمد بخش،خواجہ فرید،ہاشم شاہ ساریاں نے ہی اپنے کلام وچ تے اظہار لئی پنجابی دا لہندا لہجا ورتیا ہے۔جہنوں سارا پنجاب تے ساری دنیا وچ وسدے پندرہ کروڑ پنجابی بغیر کسے اوکڑ دے سمجھدے تے بولدے ہن۔ ہزارہ سنے اٹک توں لے کے جمنا تک تے جموں کشمیر توں لے کے راجستھان تک واہگا دے دوہاں پاسے کھلرے پنجاباں تے بتی لہجیاں والی پنجابی زبان دا لہندا لہجا جیڑا ساڈیاں بابیاں نے ورتیا اے سارا پنجاب سمجھدا اے۔ سارے پنجاب توںپنجابی دے ایناں بتی لہجیاں نوں بولن والیاں سارے پنجابیاں نوں اکٹھا کر کے اک مجلس وچ بٹھا دیو اوہ سارے اک دوجے نال گل بات کر لین گے اوہناں نوں کسے مترجم یا ٹرانسلیٹر دی ضروت نہیں پینی۔ا یس لئی ثابت ہویا کہ سرائیکی پنجابی توں وکھ کوئی زبان نہیں ۔ایہ پنجابی دا اک لہجا اے۔ قدیم پنجابی زبان، ساڈیاں بابیاں دی زبان تے پنجابیاں دی ماں بولی جہنوں کجھ لوک زوری اغواء کیتی پھردے نیں تے ایہدے اُتے قبضہ جما کے اپنے ناجائز وجود لئی جواز گھڑ رہے نیں ایہناں دشمناں ہتھوں اساں پنجاب تے پنجابی نوںبرباد ہون نہیں دینا۔
پنجابی زبان نوں لہجیاں وچ ونڈن والا انگریز گرئیر سن جھوٹا تے سازشی سی اوہنے پنجابی زبان دا حق غصب کرن لئی اینوں لہجیاں وچ ونڈن دی ناکام کوشش کیتی۔تے پنجاب اُتے لیا کے اردو تھپ دتی۔ایہ پنجابی دے خلاف وڈی سازش سی۔ایسے کارن بی بی سی وی پنجابی زبان نوں ایدا حق دین لئی تیر نہیں تے بی بی سی پنجابی سروس شروع کرن توں پچھلے سو ورہے توں انکاری ہے۔پنجاب دے لوک بی بی سی نوں سننا چھڈ دین ایہ پنجاب دی ماں بولی دی دشمن ہے۔
لہندا پنجابی زبان دا معیاری تے ترقی یافتہ لہجہ ہے جہنوں پنجاب دی تعلیمی،سرکاری،دفتری ،عدالتی تے کاروہار دی زبان بنایا جا سکدا اے ۔پنجابی دنیا دی بارہویں وڈی زبان اے۔جے اینوں سرکاری سرپرستی حاصل ہووے تے اینے سپیشن،فرینچ تے عربی نوں بہت پچھاں چھڈ دینا اے تے بڑا سوکھا دنیا دی چوتھی یا پنجویں سبھ توں وڈی تے مقبول زبان بن جانا اے ویلا میرا آکھیا سچ ثابت کریسی۔ بلھیا عاشق ہویوں رب دا ،ملامت ہوئی لاکھ تینوں کافر کافر آکھدے ،توں آہو آہو آکھ
پنجاب وچ ماں بولی دا لاگو ہوناساڈا جماندرو آئینی،اخلاقی تے قانونی حق ہے ،پنجابی حق ہے،پنجابی ویلے داسچ ہے ،پنجابی مقدر ہے ۔ پنجابی پنجاب دی زندگی دی ضمانت اے۔ماں بولی اساڈا جیون ہے۔ ساڈے بالاں دا اون والا کل ہے۔پنجابی زبان دی تحریک ہن کدرے رکن نہیں لگی اگانہہ توں اگانہہ ودھے گی تے اپنے منزل اُتے اپڑ کے ہی ڈیرے لائیگی ۔ پنجابی زبان دی خلاف ریاستی دہشت گردی بند کرو،پنجابی اکثریت دی پونیاں دو صدیاں توں سرکاری نگرانی وچ چلدی نسلی تے لسانئ دہشت گردی بند کرو۔۔ پنجابی زبان دے خلاف امتیازی سلوک بند کرو۔پنجاب دی مجرمانہ ونڈ دی سازش بند کرو۔

بلھے شاہ اساں مرنا ناہی گور پیا کوئی ہور
’جیوے پنجاب۔۔۔جئے سندھ ۔۔۔جیوے بلوچستان ۔۔جیوے پاکستان ‘
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

نذیر کہوٹ نے’’ماں بولی دا عالمی دیہاڑ ا‘‘ دے موقعے لئی خاص لکھے گئے اپنے ایس مضمون دا کجھ حصہ 20 فروری 2010 نوں نینشل یوتھ فورم دے سر بند ھ نال پنجاب انسٹیٹیوٹ فار لینگوئج،لٹریچر،آرٹ اینڈ کلچر لاہور وچ ہوون والے پروگرام وچ اچیچے پرائوہنے دی حیثیت نال وی پڑھیا۔ جہدے وچ انسٹیٹیوٹ دی انتظامیہ ولوں تقریر دے وچکار بجلی بند کر دتی گئی تے کہوٹ نوں اُتھے تقریر کرن توں ڈک دتا گیا۔